De afgelopen jaren voerde Lysias regelmatig rekenkamer- en raadsonderzoeken uit. Bijvoorbeeld naar de uitvoering van nieuwe taken in het sociaal domein in Friesland, de gang van zaken bij een geothermieproject en sturing van grote projecten. Lysias ziet dat lokale rekenkamers ambitieus zijn en wil er graag aan bijdragen dat het een instrument – meer dan nu – van, vóór en dóór de raad is.

Lysias vindt het belangrijk dat een rekenkamer meerwaarde heeft om een bijdrage te leveren aan het maatschappelijke gesprek. Daarom besloot Lysias de afgelopen maanden op eigen initiatief een verkenning uit te voeren naar het aantal rekenkameronderzoeken en de onderwerpkeuzes van de veertig grootste gemeenten. Met deze analyse geven we een breder inzicht in de onderwerpen die in de praktijk aan bod komen en kijken we of de onderwerpen aansluiten op de grote maatschappelijke opgaven uit met name het Interbestuurlijk Programma (IBP). Het IBP is een agenda met tien maatschappelijke opgaven waaraan de verschillende overheidslagen (Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) gezamenlijk willen werken. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld de energietransitie, het zorgen voor voldoende woningvoorraad en minder mensen met problematische schulden.

Uit ons onderzoek blijkt onder meer dat:

• vrijwel alle maatschappelijke thema’s uit het IBP sterk onderbelicht zijn; een uitzondering hierop is het onderwerp sociaal domein. Bijna een kwart van alle rekenkameronderzoeken gaat hierover.
• de productiviteit van rekenkamers verschilt sterk en de algemene productiviteit is laag, met gemiddeld 1,8 onderzoeken per jaar.
• de binding met de gemeenteraad is cruciaal; de impact van een rekenkameronderzoek hangt af van de wijze waarop de raad betrokken wordt.