“We moeten Nederland aan het lezen brengen en houden. Daarbij is het belangrijk dat we in beeld hebben hoe het boekenvak ervoor staat. Dit onderzoek laat zien dat cultuur ertoe doet op alle fronten in de samenleving.” Aldus Ingrid van Engelshoven, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap bij de presentatie van het onderzoek naar de impact van het boek tijdens de Boekenweek.

Lysias voerde kwalitatief onderzoek uit naar de maatschappelijke impact van boekhandels. Uit het onderzoek blijkt dat boekhandels de leefbaarheid in hun buurt vergroten en dat andere winkels profiteren van de iconische en culturele status van de boekhandel.

In de aanloop naar de Boekenweek schakelde KVB Boekwerk drie bureaus – waaronder Lysias Advies – in om de impact van het boek te meten. Nog niet eerder werd in Nederland een onderzoek van deze omvang uitgevoerd naar de waarde van het boek. Dit leverde de volgende inzichten op:

De boekhandel:

• zorgt voor een positievere beleving van het boek;
• heeft zich ontwikkeld tot een sociale; ontmoetingsplaats met de allure van een culturele instelling;
• heeft een positieve invloed op de leefbaarheid van de directe omgeving;
• geeft meerwaarde in een winkelstraat, waar andere winkels ook van profiteren.

Impactmeting
Met het meten van de brede maatschappelijke impact van een project, instelling, organisatie of beleid biedt Lysias inzicht in het bestaansrecht.

Lysias-adviseurs Lisan Beune en Sylvana Rikkert tonen met een impactmeting aan waar een organisatie goed in is, welke bijdrage een instelling of project levert aan de maatschappij en welke doelgroepen de baten ontvangen.

Bij een impactmeting gaat het altijd om een combinatie van:

• Interne validatie: Behalen we onze beoogde doelen?
• Externe verantwoording: Wat is onze brede maatschappelijke impact en hoe tonen we ons bestaansrecht aan richting (potentiële) stakeholders?
• Doorontwikkeling: Wat zijn de ontwikkelkansen, wie zijn onze potentiële stakeholders?

Meerwaarde van Lysias
Door met een open blik binnen zeer korte tijd – drie dagen – zo’n honderdtwintig interviews af te nemen, kon Lysias een duidelijk en compleet beeld geven van de maatschappelijke waarde van boekhandels. Dit is anders dan bij een evaluatie, waarbij de beoogde doelen getoetst worden of ze zijn gehaald. Met de impactmeting stuiten onze adviseurs elke keer weer op een enorme bijvangst – namelijk inzichten en ontwikkelkansen die bij ‘gewone evaluaties’ doorgaans blijven liggen.

Onlangs presenteerde de minister de Uitgangspunten Cultuurbeleid 2021-2024, waarin ons onderzoek om de impact van cultuur aan te tonen in de inleiding wordt genoemd.

Het eindrapport is hiernaast te downloaden.